Mổ hở hàm ếch: Tất cả điều cha mẹ cần biết

Khi nhận tin con yêu chào đời với dị tật hở hàm ếch, trái tim cha mẹ nào cũng không khỏi lo lắng và trăn trở. Hàng loạt câu hỏi hiện lên: “Con sẽ ra sao?”, “Điều trị thế nào?”, “Chi phí có đắt không?”. Bài viết này được tổng hợp nhằm cung cấp một cái nhìn toàn diện, dễ hiểu và đầy đủ nhất về phẫu thuật mổ hở hàm ếch, từ nguyên nhân, thời điểm điều trị, cách chăm sóc cho đến những hỗ trợ thiết thực. Hy vọng rằng, những thông tin này sẽ là hành trang vững chắc, giúp cha mẹ đồng hành cùng con trên hành trình tìm lại nụ cười trọn vẹn và tương lai tươi sáng cho con.

Hở hàm ếch là gì? Nguyên nhân và phân loại

Hở hàm ếch hay còn gọi là khe hở môi vòm miệng, là một trong những dị tật bẩm sinh phổ biến ở vùng mặt. Dị tật này xảy ra khi các cấu trúc của môi trên hoặc vòm miệng không liền lại hoàn toàn trong quá trình phát triển của thai nhi.

Định nghĩa khoa học về dị tật hở môi, hở hàm ếch

Dị tật hở hàm ếch là tình trạng có một khe hở ở môi trên, có thể kéo dài lên đến mũi. Dị tật hở hàm ếch (hay hở vòm miệng) là tình trạng có một khe hở ở vòm miệng (vòm cứng hoặc vòm mềm), tạo sự một khoảng trống giữa khoang miệng và khoang mũi. Một trẻ có thể bị hở môi đơn thuần, hở vòm miệng đơn thuần, hoặc cả hai.

Các nguyên nhân gây hở hàm ếch

Nguyên nhân chính xác của hở hàm ếch cho đến nay vẫn chưa được xác định hoàn toàn, nhưng các nhà khoa học cho rằng sự kết hợp của các yếu tố di truyền và môi trường đóng vai trò quan trọng trong việc gây nên dị tật này:

Di truyền: Nếu gia đình có tiền sử người thân bị hở hàm ếch, nguy cơ trẻ sinh ra mắc dị tật này sẽ cao hơn.

Môi trường trong thai kỳ:

• Mẹ hút thuốc lá, uống rượu bia hoặc sử dụng chất kích thích trong thời gian mang thai.

• Thiếu hụt một số dưỡng chất quan trọng như acid folic.

• Tiếp xúc với một số loại virus, hóa chất độc hại.

• Sử dụng một số loại thuốc (như thuốc chống động kinh, corticoid) trong 3 tháng đầu thai kỳ mà không có chỉ định của bác sĩ.

• Mẹ bị tiểu đường thai kỳ không được kiểm soát tốt.

Phân loại các dạng hở hàm ếch thường gặp

Dựa vào vị trí và mức độ, hở hàm ếch được chia thành nhiều dạng:

Hở môi:

• Hở môi một bên (không hoàn toàn hoặc hoàn toàn).

• Hở môi hai bên (không hoàn toàn hoặc hoàn toàn).

Hở hàm ếch:

• Hở hàm ếch không hoàn toàn (chỉ hở một phần vòm mềm hoặc vòm cứng).

• Hở hàm ếch hoàn toàn (khe hở kéo dài từ vòm mềm đến vòm cứng).

Hở môi và hở vòm miệng kết hợp:

Đây là dạng phức tạp nhất, trẻ có thể bị hở môi một bên hoặc hai bên kèm theo hở vòm miệng.

Vì sao cần phải mổ hở hàm ếch cho trẻ?

Phẫu thuật mổ hở hàm ếch không chỉ mang ý nghĩa thẩm mỹ mà còn đóng vai trò vô cùng quan trọng đối với sức khỏe và sự phát triển toàn diện của trẻ.

Cải thiện chức năng ăn uống và dinh dưỡng

Trẻ bị hở hàm ếch thường gặp khó khăn khi bú mẹ hoặc bú bình do không tạo được áp lực âm trong khoang miệng, dẫn đến sặc sữa, suy dinh dưỡng.

Phẫu thuật giúp đóng kín khe hở, phục hồi cấu trúc giải phẫu bình thường, giúp trẻ ăn uống dễ dàng hơn, hấp thu dinh dưỡng tốt hơn.

Hỗ trợ phát triển ngôn ngữ và khả năng giao tiếp

Vòm miệng đóng vai trò quan trọng trong việc phát âm. Khe hở vòm miệng khiến hơi thoát lên mũi khi nói, làm giọng nói của trẻ bị ngọng nghịu, khó nghe.

Ngăn ngừa các vấn đề về tai mũi họng và răng miệng

Hở vòm miệng làm tăng nguy cơ viêm tai giữa tái phát do sự thông thương giữa khoang miệng và vòi nhĩ, có thể dẫn đến giảm thính lực.

Ngoài ra, dị tật này còn ảnh hưởng đến sự phát triển của răng và xương hàm. Phẫu thuật sớm giúp giảm thiểu các nguy cơ này.

Phục hồi thẩm mỹ, giúp trẻ tự tin hòa nhập

Một khuôn mặt hài hòa, một nụ cười rạng rỡ là điều mà mọi đứa trẻ xứng đáng có được. Phẫu thuật thẩm mỹ sứt môi hở hàm ếch giúp cải thiện đáng kể thẩm mỹ khuôn mặt, giúp trẻ tự tin hơn trong giao tiếp, học tập và vui chơi, tránh được những mặc cảm, tự ti sau này.

“Thời điểm vàng” cho mổ hở hàm ếch ở trẻ em

Việc lựa chọn đúng thời điểm vàng để phẫu thuật cho bé đóng vai trò then chốt, ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả điều trị và sự phát triển của trẻ.

Quyết định này thường dựa trên tình trạng sức khỏe cụ thể của bé và loại dị tật:

Độ tuổi lý tưởng cho phẫu thuật khe hở môi

Thông thường, phẫu thuật đóng khe hở môi (vá môi) được thực hiện khi trẻ được 3-6 tháng tuổi. Lúc này, trẻ đã đủ cứng cáp để chịu đựng cuộc phẫu thuật.

Một quy tắc phổ biến được áp dụng là “quy tắc số 10”: trẻ ít nhất 10 tuần tuổi, nặng ít nhất 10 pounds (khoảng 4.5 kg) và có lượng huyết sắc tố (hemoglobin) ít nhất 10g/dL.

Độ tuổi lý tưởng cho khe hở vòm miệng

Phẫu thuật đóng khe hở vòm miệng (vá hàm ếch) thường được tiến hành khi trẻ được 9-18 tháng tuổi. Thời điểm này được lựa chọn để vòm miệng được đóng kín trước khi trẻ bắt đầu tập nói nhiều, giúp hạn chế các vấn đề về phát âm.

Các yếu tố ảnh hưởng đến quyết định thời điểm phẫu thuật

Ngoài độ tuổi, các bác sĩ sẽ cân nhắc:

• Sức khỏe tổng quát của trẻ: Trẻ không mắc các bệnh nhiễm trùng cấp tính, tim mạch hay hô hấp nặng.
• Mức độ phức tạp của dị tật.
• Sự phát triển của xương hàm và cấu trúc mặt.

Chăm sóc trẻ sau mổ hở hàm ếch: Những điều cần lưu ý

Chăm sóc sau phẫu thuật tại nhà đóng vai trò quyết định đến sự thành công của ca mổ và quá trình hồi phục của trẻ.

Hướng dẫn về dinh dưỡng và cách cho trẻ ăn

• Chế độ ăn: Những ngày đầu sau mổ, trẻ cần ăn thức ăn mềm, lỏng, dễ tiêu như cháo loãng, sữa, súp xay nhuyễn. Tránh thức ăn cứng, dai, nóng hoặc có vụn nhỏ.
• Cách cho ăn: Sử dụng thìa nhỏ, ống bơm tiêm (không có kim) hoặc bình sữa chuyên dụng cho trẻ sứt môi hở hàm ếch. Cho trẻ ăn từ từ, tránh để thức ăn chạm vào vết mổ. Sau phẫu thuật vá vòm, tránh cho trẻ ngậm núm vú giả hoặc các vật cứng.

Vệ sinh vết mổ và chăm sóc răng miệng

• Vệ sinh vết mổ môi: Dùng gạc thấm nước muối sinh lý hoặc dung dịch sát khuẩn nhẹ nhàng lau vết mổ theo hướng dẫn của bác sĩ. Giữ vết mổ khô thoáng.
• Vệ sinh khoang miệng (sau vá vòm): Cho trẻ uống một ít nước lọc sau mỗi bữa ăn để làm sạch khoang miệng. Tránh dùng bàn chải đánh răng vào vùng phẫu thuật cho đến khi bác sĩ cho phép.

Theo dõi các dấu hiệu bất thường và tái khám

• Theo dõi sát các dấu hiệu như sốt cao, vết mổ sưng đỏ, chảy mủ, chảy máu nhiều, trẻ bỏ ăn, quấy khóc bất thường. Nếu có bất kỳ dấu hiệu nào, cần đưa trẻ đến bệnh viện ngay.
• Đưa trẻ đi tái khám đúng lịch hẹn của bác sĩ để kiểm tra quá trình lành thương và có hướng xử trí kịp thời nếu có vấn đề.

Hỗ trợ tâm lý cho trẻ và gia đình

Sự quan tâm, yêu thương và động viên của gia đình là liều thuốc tinh thần quý giá giúp trẻ vượt qua giai đoạn khó khăn này. Cha mẹ cũng cần giữ tinh thần lạc quan, kiên nhẫn.

Hành trình điều trị hở hàm ếch cho con có thể dài và đòi hỏi nhiều sự kiên nhẫn, nhưng với sự tiến bộ của y học hiện đại và tình yêu thương vô bờ của gia đình, mỗi đứa trẻ đều có cơ hội sở hữu một nụ cười rạng rỡ và một tương lai tươi sáng.

Đừng ngần ngại tìm kiếm sự tư vấn từ các chuyên gia y tế để có được kế hoạch điều trị tốt nhất cho con yêu. Liên hệ ngay với đội ngũ JK Nhật Hàn nếu cần thêm thông tin hỗ trợ, hotline 094 1800 999 Zalo/Viber/Facetime.

ĐỂ LẠI THÔNG TIN ĐỂ NHẬN ĐƯỢC TƯ VẤN PHÙ HỢP VỚI BẠN