MỤC LỤC
Sứt môi hở hàm ếch là gì?
Sứt môi hở hàm ếch là một dị tật bẩm sinh xảy ra khi các cấu trúc của môi và/hoặc vòm miệng không hợp nhất hoàn toàn trong giai đoạn phát triển của thai nhi. Đây là một trong những dị tật phổ biến nhất ở trẻ sơ sinh, với tỷ lệ khoảng 1/700 trẻ trên toàn cầu.
- Sứt môi (Cleft Lip): Là một khe hở ở vùng môi trên, có thể chỉ ở một bên hoặc cả hai bên, khe hở có thể kéo dài đến mũi, làm ảnh hưởng đến hình dạng môi và mũi.
- Hở hàm ếch (Cleft Palate): Là một khe hở ở vòm miệng, xảy ra khi các phần của vòm miệng không gắn kết với nhau. Khe hở có thể chỉ ảnh hưởng đến vòm mềm (phần phía sau) hoặc kéo dài đến vòm cứng (phần phía trước).
- Sứt môi kèm hở hàm ếch: Kết hợp cả khe hở ở môi trên và vòm miệng, tạo nên tình trạng nghiêm trọng hơn.

Vì sao trẻ bị sứt môi hở hàm ếch?
Vì sao trẻ bị sứt môi hở hàm ếch – thực tế có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến các vấn đề này, liên quan đến các yếu tố quan trọng mà bạn cần biết để có thể lý giải cụ thể:
Yếu tố di truyền
- Di truyền gia đình: Nếu trong gia đình có tiền sử người bị sứt môi, hở hàm ếch, nguy cơ trẻ sinh ra mắc dị tật này sẽ cao hơn.
- Đột biến gen: Những bất thường trong các gen kiểm soát sự phát triển vùng mặt và vòm miệng cũng có thể gây ra dị tật.
Yếu tố môi trường
- Tiếp xúc với chất độc hại: Thai phụ tiếp xúc với hóa chất độc hại, thuốc lá, rượu bia, hoặc các chất gây nghiện có thể làm tăng nguy cơ dị tật ở thai nhi.
- Ô nhiễm môi trường: Sống trong môi trường ô nhiễm, phơi nhiễm với các kim loại nặng, thuốc trừ sâu cũng ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi.
Thiếu hụt dinh dưỡng
- Thiếu axit folic: Axit folic rất quan trọng cho sự phát triển hệ thần kinh và các cấu trúc bào thai. Thiếu hụt axit folic trong thời kỳ mang thai là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây dị tật bẩm sinh, bao gồm cả sứt môi, hở hàm ếch.
- Dinh dưỡng kém: Sự thiếu hụt các vi chất như kẽm, vitamin B6, B12, hoặc vitamin A trong thời kỳ mang thai cũng làm tăng nguy cơ dị tật.

Bệnh lý và tình trạng sức khỏe của mẹ
- Mắc các bệnh nhiễm trùng: Một số bệnh nhiễm trùng trong thời kỳ đầu mang thai, như rubella, cúm, hoặc nhiễm virus cytomegalovirus (CMV), có thể ảnh hưởng đến sự phát triển bào thai.
- Bệnh mạn tính: Các bệnh lý như tiểu đường không kiểm soát, lupus ban đỏ, hoặc động kinh cũng là yếu tố nguy cơ.
- Thuốc dùng trong thai kỳ: Việc sử dụng một số loại thuốc như thuốc chống động kinh, corticosteroid, hoặc retinoid mà không có chỉ định của bác sĩ có thể gây dị tật bẩm sinh.
Yếu tố khác
- Mang thai ở tuổi cao: Phụ nữ mang thai trên 35 tuổi có nguy cơ cao sinh con mắc các dị tật bẩm sinh, bao gồm sứt môi, hở hàm ếch.
- Thai phụ bị căng thẳng nghiêm trọng: Căng thẳng kéo dài trong thai kỳ có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi.
- Yếu tố ngẫu nhiên: Một số trường hợp dị tật không thể xác định được nguyên nhân cụ thể, có thể do sự tương tác phức tạp giữa yếu tố di truyền và môi trường.
Trẻ bị sứt môi hở hàm ếch có ảnh hưởng như thế nào?
Hậu quả của sứt môi và hở hàm ếch không chỉ giới hạn ở thẩm mỹ mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và phát triển tâm lý. Về mặt sức khỏe, trẻ thường gặp khó khăn như:
- Khó khăn trong việc ăn uống do vòm miệng bị hở.
- Ảnh hưởng đến phát âm, gây khó khăn trong giao tiếp.
- Tâm lý tự ti do khuyết tật thẩm mỹ.
- Nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng tai mũi họng cao hơn do đại cơ chế bảo vệ bị suy giảm.
Sứt môi hở hàm ếch cũng làm khuôn mặt mất cân đối, gây tự ti, khó khăn trong giao tiếp và ảnh hưởng đến khả năng phát âm, dẫn đến nói ngọng. Trẻ bị dị tật này còn dễ bị kỳ thị, cảm thấy mặc cảm và khó hòa nhập xã hội.

Giải pháp can thiệp điều trị sứt môi hở hàm ếch
Phẫu thuật là giải pháp hiệu quả nhất để cải thiện tình trạng sứt môi hở hàm ếch cho trẻ. Phẫu thuật chỉnh hình môi thường được thực hiện khi trẻ từ 3 đến 6 tháng tuổi, trong khi phẫu thuật chỉnh hình hàm ếch thường được tiến hành khi trẻ từ 12 đến 18 tháng tuổi.
- Phẫu thuật sửa chữa: Phẫu thuật vào những giai đoạn sớm giúp tái tạo cấu trúc môi và vòm họng.
- Trị liệu ngôn ngữ: Trẻ có thể cần được trợ giúp để khắc phục các vấn đề phát âm.
- Hỗ trợ tâm lý: Giúp trẻ tăng cường sự tự tin và đối mặt với những thách thức trong cuộc sống.
Sau phẫu thuật, trẻ cần điều trị ngôn ngữ để cải thiện khả năng phát âm và kiểm tra thính giác định kỳ để phát hiện các vấn đề về tai giữa. Hỗ trợ tâm lý là yếu tố không thể thiếu, giúp trẻ xây dựng sự tự tin, giảm mặc cảm và hòa nhập tốt hơn với xã hội.
Nhiều tổ chức từ thiện và bệnh viện chuyên khoa hiện nay hỗ trợ phẫu thuật miễn phí hoặc chi phí thấp cho trẻ bị sứt môi, hở hàm ếch.
- Tổ chức Operation Smile (Nụ Cười Việt Nam) là một trong những tổ chức lớn nhất, cung cấp dịch vụ phẫu thuật cho trẻ em ở nhiều tỉnh thành trên cả nước.
- Một số bệnh viện chuyên khoa uy tín như Bệnh viện Răng Hàm Mặt Trung Ương tại Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh,
- Bệnh viện Chỉnh hình và Phục hồi chức năng Đà Nẵng cũng là địa chỉ tin cậy để thực hiện phẫu thuật chỉnh hình mũi môi cho trẻ.
Ngoài ra, Bệnh viện Thẩm mỹ JK Nhật Hàn của ThS.BS Lê Viết Trí là một trong những đơn vị uy tín tiên phong và nổi bật tại Việt Nam trong hoạt động phẫu thuật tạo hình mũi môi dị tật cho người trưởng thành, trẻ em từ 16 tuổi trở lên. Bệnh viện có chương trình trợ phí phẫu thuật, bạn đọc có thể tham khảo thêm.
Giải pháp phòng ngừa dị tật sứt môi hở hàm ếch
Phòng bệnh hơn chữa bệnh, để hạn chế tối đa tình trạng trẻ sinh ra bị mắc dị tật sứt môi hở hàm ếch, việc phòng tránh cần được đề cao và đặt lên hàng đầu ngay từ khi cha mẹ có ý định mang thai hay sinh con.
- Phụ nữ mang thai cần bổ sung đầy đủ axit folic từ trước khi mang thai và trong suốt thai kỳ, liều khuyến cáo là 400 mcg mỗi ngày.
- Tránh tiếp xúc với hóa chất độc hại, không sử dụng thuốc không được chỉ định và thực hiện các xét nghiệm sàng lọc dị tật thai nhi định kỳ cũng giúp giảm nguy cơ.
- Kiểm tra y tế định kỳ và tiêm phòng ngừa các bệnh truyền nhiễm như Rubella.
- Duy trì môi trường sống lành mạnh trong thời gian mang thai.
Sứt môi và hở hàm ếch là một tình trạng khuyết tật bẩm sinh phổ biến, nhưng hoàn toàn có thể được khắc phục nhờ các can thiệp y khoa hiện đại. Việc nâng cao nhận thức và thực hiện các biện pháp phòng ngừa sẽ giúp giảm tỷ lệ khuyết tật này, góp phần đem lại cuộc sống tốt đẹp hơn cho trẻ em và gia đình.
Hy vọng rằng thông qua bài viết bạn đọc có thể hiểu rõ vì sao trẻ bị sứt môi hở hàm ếch, từ đó có cho mình giải pháp phòng ngừa cũng như lộ trình điều trị phù hợp cho con em không may mắc phải dị tật này. Liên hệ hotline 094 1800 999 (Zalo/Viber/facetime) nếu cần thêm thông tin hỗ trợ.
ĐỂ LẠI THÔNG TIN ĐỂ NHẬN ĐƯỢC TƯ VẤN PHÙ HỢP VỚI BẠN