8 chức năng của vách ngăn mũi đối với sức khoẻ con người

Vách ngăn mũi (Nasal Septum) là một cấu trúc quan trọng trong hệ thống hô hấp, phân chia khoang mũi thành hai bên trái và phải. Vậy vách ngăn mũi có những chức năng gì đối với cơ thể? Cùng JK Nhật Hàn tìm hiểu trong bài viết dưới đây nhé!

Cấu tạo của vách ngăn mũi

Vách ngăn mũi chính là phần ranh giới phân chia mũi ra làm 2 khoang, được biểu thị rõ ràng thông qua lỗ mũi. Nhờ vách ngăn mũi mà khoang mũi được trở nên đối xứng. Theo đó cấu tạo của nó bao gồm:

• Phần xương vách ngăn mũi (Osseous septum): Đây là phần cấu trúc xương gồm có xương mía và xương sàng, tạo thành phần sâu và bên dưới của vách ngăn mũi. Xương mía được cấu tạo là một phần mỏng, dẹt nằm ở phía dưới cùng của vách ngăn mũi. Xương sàng nằm ở phía trên và sau của vách ngăn mũi.

• Phần sụn vách ngăn mũi (cartilaginous septum): Đây là phần sụn nằm ở phía trước và trên, sụn này có tên gọi là sụn tứ giác, nó thường rất dễ bị tổn thương nếu như có tác động mạnh hay va chạm. Vì thế khi phẫu thuật nâng mũi các bác sĩ sẽ cố gắng can thiệp và chỉnh sửa gia cố để cho phần sụn này được trở nên vững chắc hơn, nhằm mục đích chống đỡ phần đầu mũi lên cao.

Bên trong vách ngăn mũi được bao phủ bởi một lớp màng nhầy và hệ thống những mách máu. Nhờ đó mà mũi có thể duy trì độ ẩm và bảo vệ được mũi tránh khỏi vi khuẩn, cùng các tác nhân ô nhiễm, khói bụi từ môi trường bên ngoài, tránh xâm nhập vào trong cơ thể, gây ảnh hưởng cho hệ hô hấp.

Chức năng của vách ngăn mũi

Với cấu tạo đặc biệt như trên, vách ngăn mũi có những chức năng tiêu biểu bao gồm:

• Tối ưu hoạt động của hệ hô hấp: hướng dẫn cho luồng không khí, điều chỉnh và chia điều lượng không khí đi qua vùng 2 bên khoang mũi.
• Bảo vệ mũi: nhờ hệ thống ngăn chặn bụi bẩm, làm ấm không khí, ngăn không để vi khuẩn và các tác nhân gây bệnh thông qua lông mũi và chất nhầy để hệ hô hấp được bảo toàn tốt nhất.
• Tạo sự ổn định cho cấu trúc mũi: đảm bảo tính thẩm mỹ khi hình dáng mũi được cố định. Đặc biệt quan trong nhất chính là phần đầu mũi.
• Lưu thông không khí: giúp cơ thể tránh các bệnh lý liên quan đến xoang mũi.

Một số bệnh lý liên quan đến vách ngăn mũi

Trong trường hợp vách ngăn mũi có vấn đề, cơ thể sẽ biểu hiện thông qua những bệnh lý dưới đây

Lệch vách ngăn mũi

Đây là một trong những tình trạng phổ biến nhất liên quan đến vách ngăn mũi. Khi vách ngăn lệch sang một bên sẽ khiến cho luồng không khí qua 2 khoang mũi không đều đặn. Các triệu chứng có thể bao gồm: Khó thở, tắc nghẽn mũi, nghẹt mũi mãn tính, viêm khoang, ngủ ngáy và các vấn đề liên quan đến giấc ngủ cũng như hoạt động hô hấp.

Để điều trị vấn đề này, bắt buộc phải can thiệp bằng phẫu thuật nắn chỉnh vách ngăn mũi. Từ đó giúp không khí được lưu thông về trạng thái bình thường, làm giảm đi các triệu chứng bệnh lý liên quan.

Thủng vách ngăn mũi

Khi vách ngăn mũi có lỗ thủng, sẽ hình thành trực tiếp trên vách ngăn. Khuyết điểm này có thể được gây ra do chấn thương, hoặc do can thiệp phẫu thuật mũi nhưng không thành công. Một số người lạm dụng chất gây nghiện liên quan đến cocain cũng có thể làm thủng vách ngăn mũi.

Triệu chứng rõ nhất của bệnh lý này chính là thường xuyên bị chảy máu mũi, khó thở, khi hít thở có tạo ra âm thanh.

Điều trị thủng vách ngăn mũi cần can thiệp phẫu thuật để vá lại vách ngăn. Sử dụng chất liệu chuyên biệt để làm đầy phần khuyết của vách ngăn mũi, đảm bảo an toàn và điều trị hiệu quả vấn đề này.

Viêm vách ngăn mũi

Viêm vách ngăn mũi có thể xảy ra trong trường hợp mũi bị nhiễm trùng, hoặc các vấn đề liên quan đến chấn thương, có tạo ra kích ứng.  Để điều trị viêm vách ngăn mũi có thể sử dụng thuốc kháng sinh. Tuy nhiên, còn tuỳ thuộc vào nguyên nhân gây ra vấn đề này để có thể can thiệp xử lý sao cho phù hợp nhất.

Viêm xoang tái phát

Viêm xoang mũi là tình trạng viêm nhiễm các xoang cạnh mũi – những khoang rỗng nằm trong các xương quanh mũi, má, và trán. Khi các đường dẫn thoát của xoang bị hẹp hoặc tắc nghẽn do lệch vách ngăn mũi, polyp mũi, hoặc các bệnh lý khác, dịch nhầy không thể thoát ra ngoài, tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển và gây viêm nhiễm.

Đối với các trường hợp viêm xoang mãn tính hoặc do cấu trúc mũi bất thường (ví dụ lệch vách ngăn), phẫu thuật nội soi có thể được chỉ định để mở rộng các đường dẫn lưu dịch của xoang.

Ngủ ngáy và ngưng thở khi ngủ

Ngủ ngáy xảy ra khi có sự tắc nghẽn hoặc hẹp trong đường hô hấp trên, làm cho không khí khi đi qua gây rung động các mô mềm ở họng, tạo ra âm thanh ngáy. Ngưng thở khi ngủ là tình trạng đường thở bị tắc nghẽn hoàn toàn hoặc một phần trong khi ngủ, dẫn đến việc ngừng thở tạm thời và giảm lượng oxy trong máu. Tình trạng này có thể kéo dài từ vài giây đến vài phút và lặp lại nhiều lần trong đêm, làm gián đoạn giấc ngủ và gây mệt mỏi ban ngày.

8 chức năng quan trọng của vách ngăn mũi đối với sức khoẻ con người

Vách ngăn mũi có vai trò rất quan trọng trong sức khoẻ của con người, nó được biểu thị thông qua 8 ý nghĩa sau đây:

Điều tiết luồng không khí

Vách ngăn mũi sẽ giúp chia đều không khí qua 2 lỗ mũi. Nhờ vậy mà tối ưu hoá quá trình hô hấp cho cơ thể. Trong trường hợp cơ thể duy trì cung cấp oxy đều đặn, các cơ quan mới có thể hoạt động một cách bình thường.

Nếu như vách ngăn mũi có khuyết điểm hoặc lệch vẹo sẽ gây ra cản trở cho quá trình hô hấp, cung cấp oxy thiếu đến các vùng, làm cho cơ thể không hoạt động một cách bình thường được.

Sàng lọc không khí trước khi đưa vào cơ thể

Vách ngăn mũi có hệ thống lông mũi và màng nhầy để giữ lại bụi bẩn, vi khuẩn và các hạt nhỏ gây ra ô nhiễm từ bên ngoài xâm nhập vào hệ hô hấp. Khi đi qua khoang mũi sẽ bị chặn lại để không còn khả năng tiếp xúc với hệ hô hấp dưới. Đồng thời không khí cũng được làm ấm trước khi đưa vào phổi.

Điều chỉnh nhiệt độ và làm ẩm không khí

Khi chúng ta hít thở, một lượng lớn không khí được đưa vào và làm ấm bởi toàn bộ khoang mũi. Nhờ đó mà niêm mạc phổ được đảm bảo an toàn, không bị khô và lạnh. Vách ngăn mũi tạo ra một không gian cho quá trình làm ấm không khí được hoạt động.

Trong điều kiện không khí khắc nghiệt, cơ thể cần làm ấm không khí để bảo vệ cho vùng phổi, điều này rất quan trọng và đề phòng xảy ra bệnh lý đường hô hấp.

Bảo vệ cho hệ thống hô hấp bên dưới

Nhờ chức năng sàng lọc không khí của vách ngăn mũi mà cơ thể được ngăn ngừa tiếp xúc với chất gây hại, bụi bẩn và thậm chí là cả vi khuẩn xâm lấn vào bên trong phổi. Chính vì vậy mà những bệnh lý về viêm phổi được đẩy lùi, duy trì cho bạn một sức khỏe tốt.

Duy trì khứu giác của cơ thể

Hỗ trợ việc phát âm diễn ra bình thường

Giảm các nguy cơ viêm xoang mũi

Bảo vệ hệ thần kinh trung ương